Rối loạn tiêu hóa là tình trạng phổ biến mà ai cũng có thể gặp phải từ trẻ em đến người lớn, người khỏe mạnh đến người đang điều trị bệnh. Dù không quá nguy hiểm nếu xảy ra đơn lẻ, nhưng nếu kéo dài hoặc tái phát thường xuyên, rối loạn tiêu hóa có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, khả năng hấp thu dinh dưỡng và chất lượng cuộc sống.
Vì vậy, phòng tránh rối loạn tiêu hóa không chỉ là giải pháp dành cho người bệnh mà còn là chiến lược chủ động bảo vệ sức khỏe đường ruột cho mỗi người.
1. Rối loạn tiêu hóa là gì?
Rối loạn tiêu hóa là thuật ngữ chỉ tình trạng hoạt động bất thường của hệ tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như:
- Đầy hơi, chướng bụng
- Ợ chua, buồn nôn, nôn
- Tiêu chảy hoặc táo bón
- Đau bụng âm ỉ hoặc từng cơn
- Rối loạn đi tiêu (phân lúc rắn, lúc lỏng)
Tình trạng này có thể xuất phát từ nguyên nhân sinh lý (ăn uống, stress…) hoặc bệnh lý như hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng, loét dạ dày, nhiễm khuẩn đường ruột,…
2. Nguyên nhân thường gặp gây rối loạn tiêu hóa
- Ăn uống không điều độ, không hợp vệ sinh
- Ăn quá nhanh, quá no, bỏ bữa
- Dùng kháng sinh hoặc thuốc giảm đau kéo dài
- Thiếu men tiêu hóa, thiếu lợi khuẩn
- Căng thẳng kéo dài, rối loạn thần kinh thực vật
- Lười vận động hoặc thức khuya thường xuyên
3. Các nguyên tắc giúp phòng tránh rối loạn tiêu hóa hiệu quả
3.1. Duy trì chế độ ăn uống khoa học
- Ăn đủ 3 bữa chính/ngày, đúng giờ
- Không bỏ bữa, không ăn quá no hoặc ăn muộn vào buổi tối
- Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, rượu bia
- Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ hòa tan: rau xanh, yến mạch, chuối, đu đủ
- Bổ sung thực phẩm chứa probiotic (men vi sinh tự nhiên): sữa chua, kim chi, kefir
- Uống đủ 1,5 – 2 lít nước/ngày để hỗ trợ nhu động ruột
3.2. Ăn chậm, nhai kỹ
- Mỗi bữa nên dành 20–30 phút để ăn uống thư giãn
- Nhai kỹ giúp giảm tải cho dạ dày và tăng hiệu quả hấp thu
3.3. Hạn chế sử dụng kháng sinh, thuốc giảm đau không cần thiết
- Chỉ sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ
- Sau khi dùng kháng sinh, nên bổ sung men vi sinh để tái cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột
3.4. Giữ tinh thần thoải mái
- Căng thẳng, áp lực kéo dài có thể gây rối loạn co bóp ruột
- Nên tập các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu, yoga, thiền định
- Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày, hạn chế thức khuya
3.5. Vận động nhẹ nhàng hàng ngày
- Tập thể dục 30 phút/ngày (đi bộ, đạp xe, yoga…) giúp kích thích nhu động ruột
- Tránh ngồi lâu một chỗ, đặc biệt sau ăn
3.6. Bổ sung thực phẩm chức năng hỗ trợ tiêu hóa khi cần
Một số sản phẩm hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa:
- Men vi sinh: Cân bằng hệ vi sinh đường ruột
- Chất xơ hòa tan (prebiotic): Giúp cải thiện táo bón, làm mềm phân
- Enzym tiêu hóa: Hỗ trợ phân giải thức ăn, phù hợp với người kém hấp thu
- Chiết xuất từ thảo dược (gừng, nghệ, bạc hà): Giảm đau bụng, hỗ trợ tiêu hóa
Lưu ý: Nên chọn sản phẩm uy tín, rõ nguồn gốc và tham khảo ý kiến dược sĩ trước khi sử dụng lâu dài.
4. Khi nào cần đi khám chuyên khoa tiêu hóa?
Nếu bạn đã thực hiện các biện pháp phòng tránh nhưng vẫn gặp các tình trạng sau, hãy đến gặp bác sĩ:
- Rối loạn tiêu hóa kéo dài trên 1 tuần
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Đau bụng dữ dội, tiêu chảy kèm máu hoặc chất nhầy
- Thường xuyên buồn nôn, mệt mỏi, không muốn ăn
- Có tiền sử viêm đại tràng, dạ dày hoặc bệnh tiêu hóa mạn tính
Kết luận
Phòng tránh rối loạn tiêu hóa là một quá trình bền bỉ cần được thực hiện mỗi ngày. Thay đổi từ những thói quen nhỏ như ăn đúng giờ, bổ sung men vi sinh, ngủ đủ giấc hay đi bộ sau ăn có thể giúp bạn cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa rõ rệt. Đừng đợi đến khi triệu chứng xuất hiện mới tìm cách chữa trị – hãy chủ động chăm sóc từ sớm để tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ: 134/1 Tô Hiến Thành, Phường 15, Quận 10, TP.HCM
- Hotline: 0917 857 147
- Website: https://nhathuocphuongthao.com.vn/
Tác giả: Dược sĩ Nguyễn Thị Phương Thảo
▷ Xem thêm cách chữa rối loạn tiêu hóa tại nhà