1. Thành phần

Thành phần hoạt chất: 

Mỗi viên Agi-Ery 500 chứa 500 mg Erythromycin (dưới dạng Erythromycin stearat). 

Thành phần tá dược: Croscarmellose natri, Magnesi hydroxid, Low – Substituted hydroxypropyl cellulose, Natri starch glycolat, Colloidal silicon dioxid, Hydroxypropyl methylcellulose 606, Titan dioxid, Talc, Phẩm màu đỏ erythrosin lake, Phẩm màu đỏ erythrosin dye, Phẩm màu brown HT, Polyethylen glycol 6000, Polysorbat 80.

2. Công dụng (Chỉ định)

Đối với điều trị dự phòng và điều trị nhiễm trùng do các vi khuẩn nhạy cảm với erythromycin.

Erythromycin có hiệu quả cao trong điều trị rất nhiều bệnh nhiễm trùng như:

Nhiễm trùng đường hô trên: Viêm amidan, áp xe quanh amidan, viêm họng, viêm thanh quản, viêm xoang, nhiễm trùng thứ phát trong cúm và cảm lạnh thông thường.

Nhiễm trùng đường hô hấp dưới: Viêm khí quản, viêm phế quản cấp và mãn tính, viêm phổi (viêm phổi thùy, viêm phế quản, viêm phổi không điển hình tiên phát), giãn phế quản, bệnh Legionella.

Nhiễm trùng tai: Viêm tai giữa và viêm tai ngoài, viêm tai xương chũm. 

Nhiễm trùng miệng: Viêm nướu, viêm nướu hoại tử cấp tính.

Nhiễm trùng mắt: Viêm mi mắt.

Nhiễm trùng da và mô mềm: Nhọt và nhọt độc, viêm quanh móng, áp xe, mụn mủ, bệnh chốc lở, viêm mô tế bào, viêm quầng. 

Nhiễm trùng đường tiêu hóa: Viêm túi mật, viêm ruột do tụ cầu.

Dự phòng: Chấn thương trước và sau phẫu thuật, bỏng, sốt thấp khớp.

Nhiễm trùng khác: Viêm tủy xương, viêm niệu đạo, lậu, giang mai, bệnh hột xoài, bệnh hột xoài, bạch hầu, viêm tuyến tiền liệt, bệnh ban đỏ ở trẻ em.

3. Cách dùng – Liều dùng

Cách dùng: Thuốc dùng đường uống. Đừng nhai mà nên uống trọn viên thuốc với nước. 

Liều dùng:

Người lớn và trẻ em trên 8 tuổi: Đối với nhiễm trùng nhẹ đến trung bình 2 g mỗi ngày, chia làm nhiều lần. Lên đến 4 g mỗi ngày trong nhiễm trùng nặng. 

Người cao tuổi: Không có khuyến nghị liều đặc biệt. 

Lưu ý: Đối với trẻ nhỏ, trẻ sinh non và trẻ sơ sinh, thường được khuyến cáo sử dụng dạng dịch huyền phù erythromycin ethylsuccinate. Liều khuyến cáo cho trẻ từ 2 – 8 tuổi, đối với nhiễm trùng nhẹ đến trung bình, là 1 gam mỗi ngày, chia làm nhiều lần. Liều khuyến cáo cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đối với nhiễm trùng nhẹ đến trung bình, là 500 mg mỗi ngày, chia làm nhiều lần. Đối với nhiễm trùng nặng liều có thể được tăng gấp đôi. 

Điều chỉnh thuốc cho người suy thận: 

Liều erythromycin tối đa là 1,5 g/ngày được khuyến cáo cho người lớn bị suy thận nặng. 

Một số lưu ý đặc biệt về xử lý thuốc trước và sau khi sử dụng thuốc:

Không có yêu cầu đặc biệt về xử lý thuốc sau khi sử dụng. 

– Quá liều

Triệu chứng: Triệu chứng điển hình quá liều của kháng sinh macrolid thường là giảm sức nghe, buồn nôn, nôn và tiêu chảy.

Xử trí: Cho dùng epinephrin, corticosteroid và thuốc kháng histamin để xử trí các phản ứng dị ứng; thụt rửa dạ dày để loại trừ thuốc chưa hấp thu ra khỏi cơ thể và khi cần dùng các biện pháp hỗ trợ.

4. Chống chỉ định

Quá mẫn với erythromycin hoặc với bất cứ thành phần nào của thuốc.

Chống chỉ định sử dụng erythromycin ở những bệnh nhân đang dùng các thuốc: Simvastatin, tolterodin, mizolastin, amisulprid, cisaprid, pimozid, astemizol, terfenadin, domperidon.

Erythromycin chống chỉ định dùng với ergotamin và dihydroergotamin. 

5. Tác dụng phụ

Các phản ứng có hại được phân nhóm theo tần suất. Rất thường gặp (ADR ≥ 1/10), thường gặp (1/100 ≤ ADR < 1/10), ít gặp (1/1.000 ≤ ADR < 1/100), hiếm gặp (1/10.000 ≤ ADR < 1/1.000), rất hiếm gặp (ADR < 1/10.000); không thể ước lượng tần suất được liệt kê “Chưa rõ tần suất”.

Rối loạn hệ thống máu và bạch huyết: Tăng bạch cầu ái toan.

Rối loạn tim: Kéo dài khoảng QTc, xoắn đỉnh, đánh trống ngực và rối loạn nhịp tim bao gồm nhịp nhanh thất. 

Rối loạn tai và mê đạo: Điếc, ù tai. 

Đã có báo cáo riêng biệt về mất thính lực có hồi phục xảy ra chủ yếu ở bệnh nhân suy thận hoặc dùng liều cao.

Rối loạn tiêu hóa: Các tác dụng phụ thường gặp nhất của các chế phẩm erythromycin đường uống là đường tiêu hóa và liên quan đến liều dùng. Sau đây đã được báo cáo: Khó chịu ở bụng trên, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, viêm tụy, chán ăn, hẹp ống môn vị ở trẻ sơ sinh.

Viêm đại tràng giả mạc hiếm khi được báo cáo liên quan đến điều trị bằng erythromycin. 

Rối loạn chung và tình trạng nơi dùng thuốc: Đau ngực, sốt, khó chịu.

Rối loạn gan mật: Viêm gan do cholesterol, vàng da, rối loạn chức năng gan, gan to, suy gan, viêm tế bào gan.

Rối loạn hệ thống miễn dịch: Phản ứng dị ứng từ nổi mày đay và phát ban da nhẹ đến sốc phản vệ đã xảy ra.

Xét nghiệm: Tăng men gan.

Rối loạn hệ thần kinh: Đã có báo cáo riêng biệt về tác dụng phụ của hệ thần kinh trung ương thoáng qua bao gồm nhầm lẫn, co giật và chóng mặt; tuy nhiên, nguyên nhân và ảnh hưởng chưa được xác định. 

Rối loạn tâm thần: Ảo giác.

Rối loạn mắt: Teo dây thần kinh thị giác.

Rối loạn thận và tiết niệu: Viêm thận kẽ.

Rối loạn da và mô dưới da: Phát ban da, ngứa, nổi mày đay, ngoại ban, phù mạch, hội chứng Stevens-Johnson, hội chứng hoại tử da nhiễm độc, ban đỏ đa dạng.

Chưa rõ tần suất: Hội chứng ngoại ban mụn mủ toàn thân cấp tính (AGEP). 

Rối loạn mạch máu: Huyết áp thấp.

Hướng dẫn cách xử trí ADR

Một số tác dụng không mong muốn có thể hồi phục, cách xử trí là ngừng thuốc.

7. Dược lý

– Dược lực học (Tác động của thuốc lên cơ thể)

Nhóm dược lý: Kháng sinh nhóm macrolid. 

Mã ATC: J01FA01.

Erythromycin là kháng sinh nhóm macrolid, có phổ tác dụng rộng, chủ yếu là kìm khuẩn đối với nhiều vi khuẩn Gram dương, phổ hẹp hơn với Gram âm cũng như một số vi khuẩn khác bao gồm Mycoplasma spp, Spirochaetes, Chlamydiaceae và Rickettsia spp.

Cơ chế tác dụng của erythromycin và các macrolid khác là gắn thuận nghịch với tiểu đơn vị 50s của ribosom vi khuẩn nhạy cảm kết quả là ức chế tổng hợp protein và từ đó ức chế tế bào vi khuẩn phát triển. 

Tác dụng chính của erythromycin là kìm khuẩn nhưng có thể diệt khuẩn ở nồng độ cao đối với các chủng rất nhạy cảm. Vì macrolid xâm nhập ngay vào các tế bào bạch cầu và đại thực bào, nên có tiềm năng tác dụng hiệp đồng với cơ chế phòng vệ của người in vivo. Tác dụng của thuốc tăng lên ở pH kiềm nhẹ (khoảng pH 8,5), đặc biệt với các vi khuẩn Gram âm.

Phổ kháng khuẩn: Erythromycin có phổ tác dụng rộng, các vi khuẩn thường nhạy cảm với thuốc như sau:

Vi khuẩn Gram dương:

• Các vi khuẩn gây bệnh bao gồm các cầu khuẩn Gram dương, các Streptococcus như Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes. Tuy nhiên kháng thuốc đã tăng ở cả hai loại vi khuẩn này, đặc biệt đối với Streptococcus pneumoniae kháng penicillin.
• Hầu hết các chủng Staphylococcus aureus vẫn còn nhạy cảm, mặc dù sự đề kháng tăng lên nhanh. Một vài chủng Enterococci cũng vẫn nhạy cảm.
• Nhiều vi khuẩn Gram dương khác còn nhạy cảm với erythromycin trong đó có: Bacillus anthracis, Corynebacterium diphtheriae, Erysipelothrix rhusiopathiae, Listeria monocytogenes. Thuốc có tác dụng trung bình với các vi khuẩn kỵ khí như Clostridium spp, độ nhạy cảm thay đổi ở chủng Nocardia nhưng erythromycin vẫn còn tác dụng với Propionibacterium acnes.

Vi khuẩn Gram âm:

Erythromycin có tác dụng với các cầu khuẩn Gram âm như Neisseria meningitidis, N. gonorrhoeae và Moraxella (Branhamella) catarrhalis. Các vi khuẩn Gram âm khác có độ nhạy cảm thay đổi nhưng thuốc vẫn còn tác dụng hữu hiệu là: Bordetella spp, vài chủng Brucella, Flavobacterium, Legionella spp và Pasteurella, Haemophilus ducreyi được ghi nhận còn nhạy cảm, nhưng H. influenzae lại ít nhạy cảm. Các Enterobacteriaceae nói chung không nhạy cảm, thường kháng thuốc, tuy vậy một vài chủng nhạy cảm với thuốc ở pH kiềm.

Các vi khuẩn yếm khí Gram âm: Helicobacter pylori và nhiều chủng Campylobacter jejuni còn nhạy cảm. Hầu hết các chủng Bacteroides fragilis và nhiều chủng Fusobacterium đều kháng erythromycin.

Các vi khuẩn khác nhạy cảm với thuốc gồm có: Actinomyces, Chlamydia, Rickettsia spp. Spirochete như Treponema pallidum và Borrelia burgdorferi, một số Mycoplasma (nhất là M. pneumoniae) và một số Mycobacteria cơ hội như Mycobacterium scrofulaceum và M. kansasii; nhưng M. intracellulare lại thường kháng, kể cả M. fortuitum.

Các nấm, nấm men và virus đều kháng erythromycin. Erythromycin có thể ức chế tác dụng của cloramphenicol hoặc các lincosamid như clindamycin hoặc lincomycin do vị trí gắn kết gần kề trên ribosom.

Sự kháng thuốc: 

Kháng thuốc của nhóm macrolid thường liên quan đến quá trình làm thay đổi vị trí đích của thuốc. Cơ chế kháng thuốc có thể qua trung gian nhiễm sắc thể hoặc plasmid. Vi khuẩn kháng thuốc sinh ra một enzym methyl hóa adenin trong ribosom RNA, dẫn tới ức chế sự gắn kết của lin thuốc với ribosom. 

Sự kháng thuốc của các chủng vi khuẩn như Haemophilus influenzae, Corynebacterium a diphtheriae và Staphylococci đặc biệt S. aureus đã phát triển trong quá trình điều trị với erythromycin.

Chủng Streptococci bao gồm Streptococcus pyogenes (Streptococci β – tan huyết nhóm A), Streptococci nhóm B, S. pneumoniae và Streptococci viridans, H. pylory, M. pneumoniae, Escherichia coli, Campylobacter spp. đã được báo cáo kháng erythromycin.

Kháng chéo đã xảy ra giữa erythromycin, các macrolid khác, các lincosamid và streptogramin B. Các số liệu trong báo cáo ASTS cho thấy trong những năm 2000, các Staphylococcus, Pneumococcus, Streptococcus tan huyết nhóm A kháng erythromycin tăng lên nhiều, tỉ lệ đề kháng tăng đến 40% (Streptococcus pneumoniae), 55% (Enterococcus faecalis), 51% (Streptococcus viridans) và 59% (Staphylococcus aureus).

Sự kháng erythromycin tăng dần qua từng năm ở Việt Nam do sự lạm dụng các macrolid. Các macrolid nói chung và erythromycin nói riêng phải được hạn chế sử dụng, chỉ dùng khi cần, như vậy mới có cơ may giảm được sự kháng thuốc.

– Dược động học (Tác động của cơ thể với thuốc)

Hấp thu: Thuốc được hấp thu dễ dàng sau khi uống nhưng thức ăn có thể làm giảm sự hấp thu Erythromycin, vì vậy để thuốc đạt nồng độ tối ưu, nên uống thuốc vào lúc đói.

Nồng độ đỉnh trong huyết tương đạt được từ 1 – 4 giờ sau khi dùng một liều thuốc. Đạt nồng độ đỉnh khoảng 0,3 – 1,0 microgam/ml với liều 250 mg erythromycin base và từ 0,3 – 1,9 microgam/ml với liều 500 mg. Đối với dạng stearat cũng như vậy. Nồng độ đỉnh có thể cao hơn khi dùng 4 lần trong ngày.

Phân phối: Thuốc phân bố rộng khắp các dịch và mô, bao gồm cả dịch rỉ tai giữa, dịch tuyến tiền liệt, tinh dịch. Nồng độ cao được thấy ở gan, lách và đại thực bào. Thuốc thấm kém qua hàng rào máu não và có nồng độ thấp ở dịch não tủy.

Erythromycin phần lớn bị ràng buộc với protein. Erythromycin qua nhau thai, nồng độ thuốc trong huyết tương của bào thai thay đổi bằng khoảng 5 – 20% của người mẹ. Thuốc phân bố vào sữa, nồng độ bằng khoảng 50% nồng độ trong huyết tương.

Chuyển hóa: Erythromycin một phần được chuyển hóa ở gan tạo thành dạng bất hoạt, chất chuyển hóa này chưa được xác định.

Thải trừ: Nửa đời vào khoảng 1,5 – 2,5 giờ, có thể kéo dài hơn ở người bệnh suy thận, đã có báo cáo khoảng 4 – 7 giờ ở người bị suy thận nặng. Erythromycin đào thải chủ yếu ở dạng không biến đổi qua mật và tái hấp thu ở ruột. Thải trừ qua nước tiểu từ 2 đến 15% dưới dạng không biến đổi.

Erythromycin hầu như không được thải loại bởi thẩm phân máu hoặc thẩm tích màng bụng. 

8. Thông tin thêm

– Đặc điểm

Dạng bào chế: Viên nén dài, bao phim màu hồng, một mặt trơn, một mặt có gạch bẻ đôi được, kích thước 8,8 mm x 20,8 mm.

– Bảo quản

Để ở nhiệt độ dưới 30°C, tránh ẩm và ánh sáng. 

– Quy cách đóng gói

Hộp 10 vỉ x 10 viên nén bao phim.

– Hạn dùng

36 tháng kể từ ngày sản xuất.

– Nhà sản xuất

Dược phẩm Agimexpharm.